بودجه ۱۱۴میلیون دلاری آمریکا برای مبارزه با زبانهای فارسی و عربی
تاریخ انتشار: ۲۹ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۳۰۳۲۰
به گزارش خبرگزاری مهر، سیزدهمین نشست از سلسلهنشستهای «زبانشناخت» با موضوع «امپریالیسم زبانی؛ تعامل زبانی» با حضور غلامحسین رضاپور، زبانشناس و پژوهشگر حوزه آموزش زبان، عصر دوشنبه ۲۵ مهر در حوزه هنری برگزار شد.
در ابتدای این نشست، مهدی صالحی، مجری کارشناس، اسطوره ضحاک در تاریخ ایران را تمثیلی از پدیده استعمار فرهنگی و از بین بردن مغزهای اندیشهورز عنوان کرد و گفت: مهمترین محور برای عملیات استعمار فرهنگی، بحث زبان است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این عضو شورای دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری در ادامه با اشاره به تلاش استعمارگران فرهنگی به سمتوسوی فرهنگ و متمرکز شدن رسانههای شأن بر حذف و استحاله فرهنگی، به آفت خوش خیالی برخی از دست اندر کاران فرهنگی در خصوص زبان فارسی پرداخت و اظهار کرد: اتفاقی که برای زبان فارسی افتاده، شکلگیری خوش خیالی است که ایستادگی هزار و چندین ساله زبان فارسی و مقابله این زبان در برابر تهاجم اعراب و مغولها را بهانهای برای انجام ندادن اقدامات لازم و شایسته و ناکارآمدی و سهل انگاری متولیان این امر کرده است غافل از اینکه قوه عاقله ای که در جبهه رقیب هست، با برنامهریزی، فنآوری و ابزار میآید و به طرز خستگی ناپذیری برای پیش برد کارهایش دست به هر کاری میزند. برنامهریزی درازمدتی مبنی بر حذف زبان به عنوان محور فرهنگ یا از کار انداختن آن در پیش گرفته است. وی اضافه کرد: در کنار این خوش خیالیها، با بی توجهیهایی نیز مواجهیم که مبنای شأن حذف زبان است.
صالحی افزود: به فکر فردای زبانمان نیستیم و این در صورتی است که رقیب ما هزار و یک تدبیر برای زبان خودش کرده است. در نتیجه نهادهای زبان، فشل و از کارافتاده شده و در این زمینه فرصت سوزی و بودجه سوزی میشود و به همین خاطر، تمام امکانات و چارچوبها دارد از بین میرود.
این مدرس زبان شناسی در ادامه به حرکت خزنده و متمرکز شدن پژوهشهای جهان استعماری و پسا استعماری بر مقوله زبان اشاره و تذکر داد: آموزش علمی مشتمل بر زبان شناسی و ادبیات باید سراپا مراقب و مدافع زبانمان و همچنین نفوذ زبان رقیب باشند. وی با اشاره به اعلام یونسکو مبنی بر انقراض برخی زبانهای دنیا و در معرض خطر بودن برخی دیگر از زبانهای زنده دنیا اظهار کرد: این یک هشدار است و چه بسا زبانهای دیگری هم در شرف این اتفاق باشند.
وی در ادامه با اشاره به مطرح بودن زبان به عنوان یک بحث سیاسی و امنیتی و در حوزه قدرت بودن آن، به بحث امپریالیسم زبانی پرداخت و گفت: بعد از واقعه یازده سپتامبر، انجمن زبان آمریکا به تشکیل جلسه پرداخت و بر لزوم مبارزه با زبانهای فارسی، عربی و کرهای به عنوان زبانهای رقیب شأن تاکید کردند و بلافاصله بودجهای ۱۱۴ میلیون دلاری برای حذف و مقابله با زبانهای یادشده تصویب شد.
وی ادامه داد: کسانی هم به دنبال تغییر خط فارسی هستند و خواسته یا ناخواسته دارند در مسیر امپریالیسم زبانی قدم برمی دارند و در صدد انجام کارهایی چون: حذف زبان و ادبیات فارسی از کنکور و حذف شعرخوانی و کتابخوانی هستند و همه را دارند به سوی رسانههای جدید چون فضای مجازی و بازیهای رایانهای آن هم با تکیه بر حفظ زبان اصلی این بازیها میفرستند.
این عضو شورای پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری در ادامه با اشاره به رسوخ امپریالیسم زبانی در لایههای مختلف زندگیمان اظهار کرد: از ۱۰ – ۱۵ سال پیش داریم عنوان میکنیم که زبانی به نسل جدید آموختهایم که نه تنها هیچ شناخت فرهنگی در بر ندارد بلکه یک شناخت ضد فرهنگی را در نظر دارد که این به طور دقیق خواسته برنامه ریزان امپریالیسم و استعمارگران زبانی است. از این رو، اکنون با موقعیت خودکشی فرهنگی مواجهیم؛ اینکه این زبان دارد خودش را از بین میبرد چون همه دارند بر ضد این فرهنگ قدم بر میدارند.
در ادامه این نشست، غلامحسین رضاپور، زبانشناس و پژوهشگر حوزه آموزش زبان، بحث امپریالیسم زبانی را بحثی ریشه زننده و هویتزدا عنوان کرد و گفت: زبان و فرهنگ مبنای شناسنامه افراد است و کسانی که در صدد بیگانه کردن افراد از هویت خود بر می آیند، زبان و فرهنگ شأن را از آنها میگیرند. وقتی که کسی از فرهنگ خود شرمسار باشد، دیگر نسخهاش پیچیده شده است. وی در این باره خاطر نشان کرد: اصالت مردم به فرهنگ شأن برمیگردد که به منزله کوه یخ است و پایه بزرگش در دریا است که شامل زبان، هنر و فرهنگ میشود. در واقع، تمام آنچه که در بالاست، نمودی از ریشه است. بنابر این استعمارگران فرهنگی دارند قسمت زیرین کوه یخ فرهنگمان را میزنند. رضاپور در ادامه با اشاره به اینکه زبان پایه اصلی فرهنگ است، هدف اصلی امپریالیسم را القا و رواج ایدئولوژیشان عنوان کرد و گفت: امپراطور دیکتاتورمأب زبانی، قصد تسلط بر زبان با هدف منهدم کردن پایه فرهنگ را دارد. بنابراین، امپریالیسم زبانی در ابعاد مختلفی در این حوزه به فعالیت میپردازد؛ زبان کاری سازمانها و ارگانها را عوض میکند و در حیطههای مختلفی چون: فنآوری، بانکداری، گردشگری و تجارت به این امر میپردازد. به عنوان مثال، زبان خود را بر آگهیهای تجاری تحمیل میکند و بدین ترتیب امپریالیسم تفکر را شکل میدهد.
این زبان شناس در ادامه هژمونی زبانی را نیازمند قدرت و توتالیته سیاسی دانست و گفت: برای شکل گیری این پدیده، زبان مهاجم باید قدرت سیاسی بالا، صادرات علوم پایه و تولید و صادرات محصولات اساسی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه زبان علوم ما یک روزی فارسی و عربی بوده است اظهار کرد: متأسفانه سیاست گذاریهای فرهنگی ما از مشروطه تاکنون در خصوص سهل انگاری در ترویج و حفظ زبان فارسی مقصرند و به عنوان مثال روسیه بزرگترین مخاطب فارسی زبان است ولی یک نمایندگی در روسیه برای ترویج زبان فارسی نداریم.
این پژوهشگر حوزه آموزش زبان، در ادامه ادبیات را صورت استعلا یافته زبان عنوان کرد و گفت: زبان ریشه ادبیات است. بنابراین، باید اول زبان را بیاموزیم و ادبیات، زبان را دلنشینتر جلوه میدهد. وی افزود: زبان فارسی غیرمستقیم است و متون اصلی و ارزشمند آن سرشار از استعاره است. از این رو، کسی غیر از یک ایرانی قادر به درک این استعارهها نیست. وی با اشاره به نظریه ژان پیاژه، روانشناس و بیولوژیست سوئیسی، در خصوص قوه شناختی خاطر نشان کرد: زبان یکی از قوای شناختی است. یعنی شما قدرتی دارید که میتواند شناخت و تفکر شما را تعیین کند. وقتی هم که نوام چامسکی، زبانشناس آمریکایی، میگوید شما در ذهنتان یک لوح سفید دارید که محیط، چراغهای زبانی را روشن میکند، به گونهای از تأثیر قوه شناختی پیاژه در حوزه زبان سخن میگوید. رضاپور در این باره افزود: زبان ما بخشی از تفکر ما را میسازد و مجموع دانستههای ما از پیرامونمان فرهنگ است، در واقع، فرهنگ الگوی درهم تنیده رفتار انسانی است که شامل قومیت، نژاد و مسائل مذهبی و اجتماعی و… میشود.
این زبان شناس در ادامه این نشست، به بحث ترجمه پرداخت و گفت: ورود به فرهنگ مقصد، نیازمند ابزار «زبان و ترجمه» است و یکی از آسیبهایی که ما در دوران مشروطه خوردیم، مربوط به فرهنگ ترجمه بود. وی در ادامه به تقسیم بندی ترجمه از نگاه دکتر فرزان سجودی، زبانشناس و نشانه شناس، پرداخت و گفت: ترجمه بر اساس نظر دکتر سجودی شامل: ترجمه درون زبانی که تفسیر و اقتباس از آثار گذشتگان است، ترجمه بین زبانی که نشانههای یک زبان را از زبان دیگر میگیریم و ترجمه بین نشانهای مانند ساختن فیلم بر مبنای یک داستان است. وی ادامه داد: بحث اصلی ما در حوزه ترجمه بین زبانی است که باید رویکردی فرهنگی را در نظر بگیریم که در آن به رغم استفاده از علم دیگران، فرهنگ و زبان خودمان را هم حفظ کنیم. وی در ادامه رویکردهای فرهنگی چهارگانه «خود و نه دیگری، دیگری و نه خود، هم خود و هم دیگری، نه خود و نه دیگری» را نام برد و بیان داشت که تعامل زبانی و بینازبانی بر اساس رویکرد سوم قابل بررسی است.
مهدی صالحی در راستای سخنان رضا پور، با اشاره به امپراطوری زبان فارسی و ایفای نقش میانجی این زبان در دورهای تاریخی خاطرنشان کرد: زبان فارسی در این دوره به عنوان زبان میانجی، شکل تعاملی داشته است، یعنی هم خودش را حفظ کرده و هم از زبان دیگران استفاده کرده و تلاش کرده به دیگر زبانها نیز خدمترسان باشد. به عنوان مثال، از عالم شرق چیزی گرفته، به زبان خودش ترجمه کرده و سپس در مسیر جاده ابریشم به عالم غرب انتقال داده است. صالحی داستان فیل مولانا، که از فرهنگ بودایی هندی گرفته و در قالب زبان فارسی خلق کرده را، نمونهای از این تعامل فرهنگی دانست و تصریح کرد: زبان ترجمه در اینجا به دنبال رشد است ولی امپریالیسم زبانی آمده است که این تعامل زبانی را بشکند و بنابراین، استعمارگر زبانی میخواهد روی بقیه پا بگذارد و در پی این است که همه «کوکا کولا» بخورند. صالحی در این باره خاطرنشان کرد: زبان فارسی بعد از اسلام زبانی میانجی بوده است اما در یکی دو دهه اخیر نسلی پدید آمده که دچار یک شکاف زبانی عمیق شده که شامل شکافهای اخلاقی، فرهنگی و زبانی میشود. بنابر این جریان، نباید هر تغییری را لزوماً رشد تلقی کنیم و در فارسی تزی ایجاد شده که میتواند آنتی تز را منهدم کند. درواقع، فروپاشی فرهنگی موجود، اول در زبان شکل گرفته و از قضا کسانی که امپریالیسم زبانی را تبدیل به متاستاز در زبان مبدأ کردهاند، طوری مهرهها را میچیند که هرچه چاقو بسازد، دسته خودش را نمیبرند.
غلامحسین رضاپور، طرح بحث زبان تهرانی و شهرستانی را هم در راستای امپریالیسم زبانی پنداشت و افزود: گویشوران زبانهای محلی نباید نسبت به یادگیری زبان مادری شأن به فرزندان شأن به عنوان زبان اول غافل باشند و سعی بر این داشته باشند که فرزندانی بدون لهجه محلی بار آورند. وی در ادامه با اشاره به اینکه کتابخانه ملی ایران مکانی آرام برای خواندن کتابهای آمادگی آیلتس شده است، اظهار کرد: وجود این پدیده، آن هم در مرکزی مثل کتابخانه ملی ایران، به نوعی پیروی از اهداف امپریالیسم و فراهم کردن زمینه مهاجرت و فرار مغزها است.
صالحی هم در پایان این نشست با اشاره به تلاش و اقدامات دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری در خصوص پاسداری از زبان فارسی از جمله برگزاری چنین نشستهایی، ابراز امیدواری کرد که دغدغهای در راستای فهم و توجه به زبان فارسی شکل بگیرد.
کد خبر 5613617 فاطمه ترکاشوندمنبع: مهر
کلیدواژه: مشروطه ایالات متحده امریکا یونسکو مهدی صالحی حوزه هنری زبان شناسی تازه های نشر معرفی کتاب کتاب و کتابخوانی نقد کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران دفاع مقدس فرهنگسرای رسانه تجدید چاپ ترجمه انتشارات کتاب نیستان نشر کرگدن انتشارات راه یار بیانیه ادامه با اشاره عنوان کرد و گفت زبان فارسی زبان شناس حوزه هنری زبان خود زبان ما زبان ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۳۰۳۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رایزن فرهنگی پشتِ میزنشین نمیخواهیم / سرانجام ساخت فیلم سینمایی درباره اقبال لاهوری
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اهمیت برگزاری جشنواره بینالمللی فرهنگی و هنری امام رضا (ع) در عین حال توضیحاتی درباره روند انتخاب رایزانان فرهنگی، ساخت فیلم سینمایی درباره اقبال لاهوری و ... ارائه کرد.
به گزارش ایسنا، محمدمهدی اسماعیلی در جلسه دبیران و مدیران جشنواره بینالمللی فرهنگی و هنری امام رضا (ع) در دوره بیستویکم با تشکر از برگزارکنندگان این دوره از جشنواره، گفت: برگزارکنندگان در این دوره مجموعهای از عناصر هنری در بخشهای مختلف را گردآوری کردند. حضور افراد تراز اول در این جلسه فرصت مغتنمی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی با بیان این مطلب، ادامه داد: جشنواره فیلم رضوان اتفاق مبارکی است و هرآنچه در جلسه مطرح شد سرشار از امید و انگیزه برای آینده بود.
اسماعیلی گفت: جشنواره امام رضا (ع) باید به عنوان معتبرترین جشنواره فرهنگی هنری کشور قرار گیرد چراکه تمام داشتهها و افتخارات فرهنگی هنری ما به برکت وجود امام رضا (ع) است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به کتاب «دو قرن سکوت عبدالحسین زرینکوب» اظهار کرد: آغاز قرن سوم همزمان با حضور علیبن موسیالرضا است و این درخشش تمدن اسلامی و ایرانی که از قرن سوم درخشش خود را آغاز کرده و در قرن پنجم به قله خودش رسیده، نشان دهنده این موضوع است که اساسا نام دیگر این تمدن تمدن رضوی است
وی در همین زمینه ادامه داد: مجالس در این دوره به صورت مجالس علمی و آزاداندیشی بوده و بهطور کلی هر جامعهای که میخواهد به حوزه تمدنی برسد با استفاده از ذات آزاداندیشی است که در فرهنگ اسلامی جاری است. دوره جمهوری اسلامی دورهای نو از تمدن نوین اسلامی است. ما در حال بازخوانی تمدن رضوی هستیم.
اسماعیلی با اشاره به نگاه بینالمللی در بنیاد امام رضا (ع) گفت: حضرت رضا (ع) محل وفاق تمام مسلمانان جهان است. در سفر اخیر خود به پاکستان مشتاقان از مردم تا مقامات برای زیارت امام رضا (ع) ابزار علاقه میکردند. بعد از امام حسین (ع) در میان ائمه اطهار (ع) این میزان از تشویق به زیارت را برای امام رضا (ع) داریم چرا که منبع فیض است. همچنین افتخار داریم در این جشنواره همگی خادم امام رضا (ع) باشیم.
وزیر فرهنگ در حاشیه این نشست و در جمع خبرنگاران، افزود: تلاش میکنیم کار ساخت فیلم سینمایی درباره اقبال لاهوری را امسال به پایان رسانیم. کارگردان آن مشخص شده و در حال آمادهسازی فیلمنامه است ولی چون قرارداد بسته نشده، فعلا نام ایشان را نمیآورم.
وی در عین حال تصریح کرد: بنیاد سینمایی فارابی در حال انعقاد قرارداد آن است و تا آخر سال و یا اوایل سال آینده کار ساخته میشود. نمیخواهیم کیفیت را فدای کمیت کنیم، کار خوب باید ساخته شود.
وی همچنین با تاکید بر پیگیری ویژه برنامههای زبان فارسی ادامه داد: ما ۶خانه فرهنگ در پاکستان از جمله لاهور، کراچی و کویته و دیگر شهرها داریم و باید تقویت شود. در این سفر، آقای رئیس جمهور عنایت ویژهای روی بحث گسترش فرهنگی در پاکستان داشتند و انشاالله این کار را به سرانجام میرسانیم.
وی گفت: در سریلانکا هم با استقبال بسیار بالایی از هنرمندان و اهالی فرهنگ آنجا روبه رو بودیم. چهار تفاهمنامه همکاری از پنج تفاهم دو کشور در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینههای رسانهای، سینما، فرهنگی به معنای خاص خود و نیز در زمینه تعاملات میان هنرمندان و برگزاری اجلاسهای فیمابین بود.
اسماعیلی ادامه داد: در حال تجربه فضای ویژهای در بخش بینالملل هستیم و شاید برای اولین بار است که همزمان با حرکت در حوزه حل مسائل فرهنگی در داخل کشور، این دیپلماسی فرهنگی را به صورت برجسته پیش میبریم.
وزیر فرهنگ گفت: در روزهای آینده نیز یکی دو سفر به کشورهای منطقه خواهیم داشت. احتمالا آذربایجان و انشاالله یکی دیگر از کشورهای آسیای مرکزی است که برنامههای آن را هماهنگ میکنند.
وی درباره نتایج سفر به پاکستان و سریلانکا از جمله ساخت فیلم سینمایی مشترک با پاکستان در خصوص اقبال لاهوری گفت: خیلی خوشحالم که امسال را با همین کارهای مشترک که وعده داده بودیم آغاز کردیم. کار مست عشق هم دیدم و با استقبال خوب اهالی سینما رو به رو شده و روزهای اول بالاترین حد نصابها را به دست آورده است.
وی افزود: به هر حال، این پاسخی به برخی از دوستان است که فکر میکنند فقط فیلمهای طنز فروش دارد. این نشان میدهد که اگر کار، کار خوبی باشد طنز و غیر طنز ندارد و مخاطب استقبال میکند. گو این که سال گذشته از بچه زرنگ که یک پویانمایی درباره حضرت علیابن موسی الرضا (ع) بود این استقبال شد.
اسماعیلی گفت: روی هم رفته اتفاقهای خوبی را رقم خواهیم زد. هفتههای فرهنگی را بلافاصله در تهران خواهیم داشت. همه اینها به خاطر آن است که این ارتقا (در روابط مشترک فرهنگی) صورت گیرد.
وی درباره اعزام رایزنان فرهنگی نیز تاکید کرد: تقریبا در دوره جدید رایزنان فرهنگی که انتخاب میکنیم از برجستههای دانشگاهی و اجرایی هستند. به همین دلیل تحولات مهمی در حال وقوع است. یکی از ویژگیهای رایزنان ما میدانی بودن آنهاست.
اسماعیلی ادامه داد: ما رایزن نمیخواهیم که در اتاق خود پشت میز بنشیند. مانند طبیب دوار باید بچرخد، شهر به شهر، مسجد به مسجد، کلیسا به کلیسا و مجامع مختلف فرهنگی و هنری و با تسلطی که به زبان، تاریخ، فرهنگ و هنر آن کشور دارد، با تعهد دینی و انقلابی که نسبت به آرمانهای جمهوری اسلامی و نظامی اسلامی دارد، بتواند تعامل را برقرار کند و ما با این تفاسیر پیش میرویم.
وی درباره روند برگزاری جشنواره امام رضا (ع) هم گفت: جشنواره امام رضا (ع) بسیار مایه خوشبختی ماست. امسال دوستان، ابتکار چله رضوی را از اول ماه شوال تا ۱۱ ذیالقعده گذاشتند که تولد امام رضا (ع) است.
اسماعیلی ادامه داد: به دوستان پیشنهاد دادم در سفر ترکمنستان از مرو هم حضور داشته باشند. در آنجا هم خیلی ابراز علاقه کردند که در این بحث بین مشهد و مرو تعاملات بیشتری صورت گیرد.
وی گفت: جشنواره فیلم رضوان که اولین جشنواره فیلمهای دینی است به برکت جشنواره امام رضا (ع) امسال برگزار میشود و اتفاقهای بسیار خوب دیگر نیز میافتد.
وزیر فرهنگ ادامه داد: مهمترین نکته جشنواره فرهنگی هنری رضوی امسال این است که در میدان رفته است. در گرگان یک اجتماع چند هزار نفری با هم سرود میخواندند.
وی افزود: جشنواره، به روستاها و عشایر رفته است. این اتفاق مبارک و مایه عزت و ارتقای کمی و کیفی فعالیتهای فرهنگی هنری کشور بهویژه در حوزه فرهنگ و هنر دینی خواهد بود که خود بارگاه نورانی علی ابن موسی الرضا (ع) یکی از بینظیرترین جلوههای هنری کشور است.
اسماعیلی درباره مشکلات بودجهای برای حریم تئاتر شهر، بیان کرد: کار حریم تئاتر شهر بدون وقفه شروع و بودجه آن تزریق شده است. صبح جلسه آن را گذاشتم و مسئول عمرانی وزارتخانه و آقای اسلامی گزارشی از روند آن دادند و اقدامات بدون یک روز توقف تا اتمام و بهرهبرداری ادامه پیدا خواهد کرد.
بنابر اعلام روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سیدمحمد هاشمی (جانشین وزیر فرهنگ)، سیدمحمود اسلامی (معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت فرهنگ)، فرهاد قائمیان (دبیر بیست و یکمین دوره جشنواره بینالمللی و فرهنگی امام رضا (ع))، سعید زمانی (مدیرعامل بیستویکمین جشنواره بینالمللی امام رضا(ع))، محمدحسین لطیفی /0دبیر جشنواره فیلم رضوی و فیلم رضوان) و جمعی از دبیران و مدیران این دوره از جشنواره از حاضران در جلسه بودند.
انتهای پیام